ศาสนาและปรัชญา

หากได้กลับมาอยู่กับตัวเองบ้าง. ..ชีวิตก็ย่อมจะมีความสุข... เพราะความทุกข์เป็นเพียงธุลี... ที่ไม่เคยอยู่กับใครได้นาน... ในบางสิ่งที่เราอาจมองข้ามไป... เพราะใจเราไม่เห็น ใครที่มีความทุกข์ ไม่ว่าจะอยู่ที่ไหน มันก็ทุกข์ แต่หากได้อ่านคำสอนของ พระพุทธเจ้าแล้ว ความทุกข์จะลดน้อยลงทันที

“เราจะบรรลุถึงความสมบูรณ์ได้มากแค่ไหนก็อยู่ที่ว่าเรา
เข้าใจความสัมพันธ์และเครือข่ายมากมายมหาศาลที่เชื่อมโยง
โลกทั้งมวลให้รวมกันเป็นหนึ่งเดียวได้มากขึ้นเพียงใด”

การรวบรวมนี้เกิดขึ้นจากการศึกษาเอกสาร หนังสือ 
งานวิจัยเกี่ยวกับข้องจริยศาสตร์ จริยศาสตร์ประยุกต์ 
และปัญหาทางจริยศาสตร์ในสังคมปัจจุบัน เป็นการ
รวบรวมถึงลักษณะ สาเหตุ แนวทางแก้ปัญหา อีกทั้ง
ยังรวมถึงประเด็นการโต้แย้ง 

การตั้งคำถามว่าพระพุทธศาสนาและปรัชญานั้นแทบจะ
กลายเป็นปัญหาเปิดฉากในการสอนปรัชญาในมหาวิทยาลัย
มหาจุฬาลงกรณ ราชวิทยาลัย เพราะหาก บอกว่า
พระพุทธศาสนาเป็นปรัชญาก็จะกลายเป็นว่า ปรัชญากำลังทำ
คำสอนในพระไตรปิฎกให้กลายเป็นแค่การโต้เถียงกันเพื่อ
เอาชนะกันเท่านั้น หรือหากพิจารณาว่าเป็นศาสนาก็จะ
กลายเป็นวิถีชีวิตที่เมื่อประสบกับปัญหาในยุคต่างๆ กันจะพูด
กันถึงว่าจะนำพระพุทธศาสนามาช่วยแก้ปัญหาเหล่านี้ได้
อย่างไร

ถ้าจะมีคำอธิบายดีๆ เราอาจเริ่มด้วยการที่ศาสนาพยายามอธิบายปรากฎการณ์ในชีวิตผ่านเรื่องความดีและชั่วของมนุษย์ว่าเป็นแรงพลักดันในการทำสิ่งต่างๆ 

ดังจะเห็นได้จากการสร้างโบสถ์วิหารในโลกนี้ล้วนมาจากศรัทธามากกว่าเน้นการใช้ประโยชน์ รวมถึงจิตรกรรมที่สะท้อนดีชั่วอันเป็นรากฐานที่ศาสนายึดโยงเข้ากับการใช้ชีวิต  จนกลายเป็นสิ่งที่คลิฟฟอร์ด เกียร์ซ (Clifford Geertz) นักมนุษยวิทยาเสนอว่าสิ่งเหล่านี้เองที่ส่งผลทั้งในแง่อารมณ์ (moods) และแรงจูงใจ (motivation) สร้างค่านิยมทางสังคม (ethos) หรือโลกทัศน์ (world view) ในมิติที่เราสัมผัสได้

เมื่อภาษานั้นตกทอดมาจนถึงปัจจุบันด้วยการทรงจำ
บ้าง การบันทึกเป็นอักษรบ้าง การจะเข้าใจจึงเป็นไปตามการ
เรียนรู้และฝึกฝนส่วนตัวที่ผู้ชื่อว่าเข้าใจได้จริงๆ นั้นอาจต้อง
เรียนรู้มากกว่าแค่เข้าใจภาษา แต่รวมถึงบริบทสิ่งแวดล้อม
ต่างๆ ไปพร้อมกัน

เราอาจเริ่มต้นจากที่รัสเซลเสนอว่าภาษาจะต้อง

สามารถวิเคราะห์ผ่านตรรกะที่ไม่อาจปฏิเสธได้และต้องสามารถ

ใช้ได้จริง แต่สำหรับภาษาศาสนาที่ไม่อาจตรวจสอบได้เช่น

พระเจ้า นรก สวรรค์ แม้จะมีข้อมูลจำนวนหนึ่งในทางศาสนาที่

ยืนยันถึงความมีอยู่ แต่เมื่อหาข้อยืนยันจากสัมผัสไม่ได้ก็

กลายเป็นการกล่าวที่เกินเลยจากความจริงไป การวิเคราะห์

ภาษาในศาสนาจึงถูกนำเสนอในแง่ของข้อความที่ไม่จริง และ

มนุษย์คืออะไร เกิดมาทำไม เป็นคำถามที่ชวนให้คนหลายคนพยายามหาคำตอบ
ตั้งแต่อดีตอย่างโพรทาโกรัสนักปรัชญากรีก "มนุษย์เป็นเครื่องวัดพึงพอใจของทุกสิ่ง" หรือ
นักคิดในยุคต่อๆ มาอย่างมาติน ไฮเด็กเกอร์นักปรัชญาชาวเยอรมันกล่าวว่า "การเป็น
มนุษย์คือการสร้างกิจกรรมที่ทำให้เกิดคุณค่าในตัวเอง" แม้แต่ในตะวันออกเองอย่างใน
สมัยพุทธกาล พระพุทธองค์ก็ทรงตั้งข้อสงสัยในเรื่องพื้นฐานว่ามนุษย์คืออะไร และมนุษย์
ต้องทุกข์กับการเกิด แก่ เจ็บ ตายโดยไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้เลยหรือ ก่อนจะออกค้นหาสัจ
ธรรมและพิสูจน์คำสอนของอาจารย์สำนักต่างๆ จนกระทั่งพระองค์ค้นพบคำตอบที่ถูกต้อง