ศาสนาและปรัชญา

พระไพศาล วิสาโล

หนังสือธรรมะที่ให้หลักคิดง่ายๆ ในการใช้ชีวิตอย่างรู้เท่าทัน เพื่อรักษาใจให้มีความสงบเย็นและเป็นสุขได้ ความสุขที่แท้นั้นขึ้นอยู่กับการวางใจอย่างถูกต้อง ถ้าวางใจเป็น ไม่ว่าใครจะได้มากกว่าเรา เราก็ยังมีความสุข เพราะพอใจในสิ่งที่มี ยินดีในสิ่งที่ได้ และแม้จะประสบความผันผวนปรวนแปรในชีวิตอย่างไรก็ไม่หวั่นไหว ใจเป็นปกติเพราะรู้ดีว่ามันเป็นธรรมดาของชีวิต ใจที่มองเป็นและเห็นตรงคือหลักประกันแห่งความสุขที่แท้ หากเราดูแลรักษาใจให้ดี ย่อมไม่หวั่นกลัวว่าจะมีอะไรเกิดขึ้น แม้มีเหตุร้ายเข้ามากระทบ ก็ไม่ปล่อยให้มันกระเทือนถึงใจ ทั้งยังสามารถหาประโยชน์จากมัน หรือเปลี่ยนร้ายให้กลายเป็นดีได้

รวมหลักคิดเพื่อชีวิตที่ดีงาม สงบเย็น และเป็นประโยชน์ จากพระไพศาล วิสาโล ชีวิตลุ่มลึกได้ก็เพราะมีปัญญาฉันใด จิตใจกว้างขวางได้ก็เพราะมีเมตตาฉันนั้น ปัญญาและเมตตาเป็นสิ่งสำคัญที่ทำให้บุคคลมีชวิตที่ดีงาม สมกับที่ท่านอาจาร์ยพุทธทาสเคยกล่าวว่า ชีวิตที่ดี คือชีวิตที่สงบเย็นและเป็นประโยชน์ สามารถเข้าถึงทั้งประโยชน์ตนและประโยชน์ท่านจึงเป็นชีวิตที่สมบูรณ์อย่างแท้จริง กล่าวได้ว่าจุดหมายของชีวิตคือการบ่มเพาะปัญญาและเมตตา เพื่อให้มีชีวิตที่สงบเย็นและเป็นประโยชน์ สำหรับผู้ที่ปรารถนาที่จะเข้าถึงชีวิตที่ดีงาม ตามนัยดังกล่าว คำบรรยายทั้งแปดบทในหนังสือเล่มนี้ จะช่วยให้เห็นแนวทางได้เป็นอย่างดี

รวมหลากหลักคิดเพื่อชีวิตที่ดีงาม รู้ ตื่น เบิกบาน จากพระไพศาล วิสาโล เมื่อเรามีสติ พาใจกลับมาอยู่กับปัจจุบัน ความรู้สึกตัวที่แท้จริงก็จะบังเกิดขึ้น ความรู้สึกตัวทำให้เราตื่นอย่างแท้จริง ไม่ถลำเข้าไปในความคิด ไม่เผลอจมอยู่ในอารมณ์อกุศล ไม่ตกอยู่ในอำนาจของสิ่งเร้าภายนอก ปล่อยวางอดีตและไม่กังวลกับอนาคต จึงทำให้จิตใจโปร่งเบาเบิกบาน สามารถดำเนินชีวิตได้อย่างมีความสุข ทำงานหนักได้อย่างไม่รู้สึกท้อแท้ อีกทั้งยังเอื้อให้จิตใจสามารถเพ่งพินิจสรรพสิ่งด้วยใจที่เป็นกลาง จนสามารถหยั่งเห็นความจริงที่ลึกซึ้ง ปัญญาที่เกิดขึ้นนี้สามารถปลดเปลื้องจิตใจให้เป็นอิสระจากกองทุกข์ได้อย่างสิ้นเชิง!

ขอโชคลาภ ร่ำรวย แคล้วคลาด ปลอดภัย ขอลูก ขอพบคู่ครองที่ดี หรือเนื้อคู่ที่รักกันตราบจนสิ้นลม ขอความก้าวหน้าในหน้าที่การงาน ขอให้สมหวังดั่งสิ่งที่ตั้งใจ หรือแม้แต่ขอให้ครอบครัวหรือผู้อื่น ให้เป็นไปอย่างที่ใจเราต้องการ การไหว้ขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ มีพิธีการและขั้นตอน การถวายของ และบทสวดในแต่ละสถานที่ว่าควรกราบไหว้ ถวายของบูชา สวดมนต์ และอธิษฐานอย่างไร จึงจะถูกต้อง ได้ผลสมดังที่เราปรารถนาไว้ หนังสือเล่มนี้ได้รวบรวม เรียบเรียง ค้นคว้า เพื่อนำมาปฏิบัติให้ถูกต้องว่า จะไหว้อย่างไร ปฏิบัติอย่างไร ถึงจะได้ดั่งใจที่เราปรารถนา

เมื่อโลกไม่มีก็ยังไม่มีสิ่งใดๆ เลย เมื่อมีโลกขึ้นมาจึงมีสิ่งทุกสิ่ง สรรพสัตว์เหล่าใดก็ตาม ถ้ายังมีจิตผูกพันในลักษณะที่เรียกว่ายึดติด จะเป็นการยึดติดตัวตน อาตมะ บุคคละ สัตวะ ชีวะ หรือยึดติดในธรรม เช่นเดียวกันถือว่าเป็น อุปาทาน ทั้งสิ้น สมเด็จพระผู้มีพระภาคเจ้าตรัสว่า ?ดูก่อนภิกษุทั้งหลาย! เธอทั้งหลายพึงกำหนดรู้ว่า ธรรมที่เราแสดงนั้นมีอุปมาดั่งพ่วงแพให้อาศัย แม้แต่ธรรมก็ยังต้องละเสีย จักกล่าวไปไยกับอธรรมเล่า...? แสดงว่าแม้ธรรมะพระพุทธองค์ก็ทรงสอนว่าไม่ให้ยึดถือ จึงไม่ควรกล่าวว่าสิ่งใดเป็นธรรมะและมิใช่ธรรมะ เพราะพระอริยบุคคลทั้งหลายต่างก็อาศัยสังขตธรรมนี้แล้ว จึงมีความแตกต่างกัน...

พระธรรมคำสอนของพระพุทธองค์เป็นสิ่งประเสริฐอันแสนมหัศจรรย์ ที่พระพุทธเจ้าทรงประทานให้แก่มวลมนุษยชาติ ธรรมทั้งมวลนี้ล้วนเป็นสิ่งซึ่งเกิดขึ้นจริงภายใต้กฎแห่งธรรมชาติทั้งสิ้น แม้ว่าในยุคปัจจุบันนี้ ความเจริญทางเทคโนโลยีของสังคมโลกได้เกิดขึ้นอย่างสูงสุด ซึ่งตรงกันข้ามกับความเจริญทางด้านจิตใจของมนุษย์ซึ่งนับวันมีแต่ลดและเสื่อมถอยลง แต่คำสอนหรือพระพุทธพจน์ของพระพุทธองค์กลับเป็นคำสอนที่นำมาปรับใช้ ในชีวิตประจำวันเพื่อเป็นการขัดเกลาจิตใจ กำจัดกิเลสในใจได้เป็นอย่างดี ธรรมพระพุทธองค์เป็นความจริง เป็นสิ่งที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ เป็นสิ่งที่เที่ยงแท้แน่นอน และช่วยให้พ้นจากความทุกข์ได้อย่างหมดจดสิ้นเชิง

มนุษย์ทุกคนนั้น ล้วนปรารถนาที่จะมีชีวิตอย่างมีความสุข แต่น้อยคนนักที่จะรู้ว่า มรรควิธีสู่ความสุข พ้นจากความกลุ้มความเครียด จะทำอย่างไร การดำเนินชีวิตในแต่ละวัน หากรู้จักคิด รู้จักพอ ชีวิตก็จะเจริญงอกงามเป็นชีวิตที่ดีงาม...

พระอรหันต์ในสมัยพุทธกาล ปัญจวัคคีย์นับเป็นพระอรหันต์ ผู้เจริญรอยตามพระพุทธเจ้าในลำดับต้นๆ ที่พุทธศาสนิกชนต่างรู้จักเป็นอย่างดี เนื่องด้วยปัญจวัคคีย์ทั้ง 5 เป็นต้นแบบแห่งพุทธประวัติ ในอดีตกาลที่เล่าสืบเนื่องต่อกันมาเนิ่นนาน พระอรหันต์ที่บรรลุโสดาบันมีหลายองค์ อาทิ พระยสกุลบุตร พระสารีบุตรเถระ พระมหาโมคคัลลานะ พระนางมหาปชาบดีโคตมีเถรี พระนางยโสธรา พระองคุลิมาลเถระ พระเจ้าสุทโธทนะ พระอานนท์เถระ อาทิตตนาคราช และพระรัฐปาลเถรนาคราช “ตำนานพระอรหันต์ สมัยพุทธกาล” เล่มนี้ ได้บอกเล่าเรื่องราวของท่านทั้งหลายในสมัยพุทธกาล ถึงการบรรลุแจ้งเห็นธรรม ได้เป็นพระอรหันต์ ตามรอยพระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้สำเร็จ

พระพุทธเจ้า องค์พระศาสดาแห่งพุทธศาสนาอุบัติขึ้นบนโลกมนุษย์ เป็นเวลานาน ๒,๕๐๐ กว่าปีมาแล้ว แต่พระธรรมคำสอนของพระพุทธองค์ยังเป็นอมตะ ละเอียด ประณีต และทรงพลังยิ่งใหญ่เป็นเครื่องชำระล้างจิตใจให้สะอาดบริสุทธิ์และห่างไกลกิเลสได้อย่างสิ้นเชิง ซึ่งสัมผัสได้ด้วยใจ การทำความดี สร้างบุญบารมี แม้มองไม่เห็นด้วยตาเปล่า แต่เราสามารถสัมผัสอานุภาพที่ยิ่งใหญ่นั้นได้ด้วยใจอันบริสุทธิ์ กระแสบุญยิ่งเกิดมากเท่าไร ก็จะยิ่งส่งผลให้ชีวิตพบความสุข ความเจริญรุ่งเรือง พุทธศาสนิกชนที่ดีควรเร่งสร้างสั่งสมบุญให้เกิดขึ้น แม้บุญมากหรือน้อยก็ไม่สำคัญ ค่อยๆ สร้าง ค่อยๆ เติมบุญไปเรื่อยๆ เพราะบุญมิใช่เติมบุ๊ปจะเต็มบั๊ปได้เลย