สารคดี-ชีวประวัติ

"""ฮวงกัวะ"" เพื่อนยาก ""โอ่ว"" เพื่อนรัก ""ฮวงกัวะ"" เป็นภาษาแต้จิ๋ว แปลว่า มันเทศ คนแต้จิ๋วแต่ละอำเภอเรียกมันเทศด้วยสำเนียงที่ต่างกันไป คนอำเภอเตี่ยอัง, เท่งไฮ้ เรียกว่า ""ฮวงกัวะ"" แต่คนอำเภอเตี่ยเอี๊ย, กิ๊กเอี๊ย, โผวเล้ง เรียกว่า ""ฮวงจื๊อ"" ส่วน ""โอ่ว"" นั้นเป็นภาษาแต้จิ๋วเหมือนกันแปลว่า เผือก ทั้งฮวงกัวะและโอ่วเป็นพืชที่รู้จักและคุ้นเคยกันดีสำหรับผู้คนทั่วไป ไม่ว่าท่านจะเป็นคนเชื้อชาติใด แต่สำหรับคนแต้จิ๋วและลูกหลานมันมีความหมายมากกว่าหัวเผือกหัวมันที่เห็น สมัยผู้เขียนยังเด็กอาป๊าเคยเล่าให้ฟังว่า เมื่อเมืองไทยอยู่ในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ต้องหุง ""ฮวงกัวะปึ้ง-ข้าวเจ้าผสมมันเทศ"" กิน

คำว่า "หอมติดกระดาน" มีความหายลงตัวคือ ความหอมที่หอมมาก โดยเฉพาะความหอมที่ได้จากธรรมชาติซึ่งซึมลึกอยู่ในเครื่องนุ่งห่มของสตรีชาววังสมัยโบราณ เมื่อสตรีนั้นนั่งลง ณ ที่ใด กระดานแผ่นใด ครั้งลุกจากไป ความหอมที่ซึมลึกอยู่ในอาภรณ์ที่ใช้นุ่งห่ม ก็ยังคงซึมซาบอบอวลติดอยู่ที่พื้นกระดาน "หอมติดกระดาน" จึงเป็นเสมือนสัญญลักษณ์ของสตรีชาววังสมัยโบราณ คทอการได้มีโอกาสใกล้ชิดศูนย์กลางความเจริญ อันได้แก่พระปรีชาสามารถของเหล่าขัตติยนารีที่สตรีเหล่านั้นได้ถวายตัวพึ่งพระบารมี พระองค์ทรงบริบูรณ์ไปด้วยภูมิปัญญาอันเกิดจากการที่ทรงศึกษาคิดค้น ทดลองและสั่งสมวิชาการสรรพตำราต่างๆ โดยเฉพาะด้านชีวิตความเป็นอยู่ และทรงถ่

พระประวัติของเจ้านายที่เป็นสตรีในวังซึ่งเจ้านายแต่ละพระองค์ทรงมีความสามารถที่แตกต่างกันไป แล้วเข้ารับราชการเพื่อสนองพระเดชพระคุณใกล้ชิดเบื้องพระยุคลบาท ทั้งดูแลพระโอรส-พระธิดาและดูแลงานต่าง ๆ ในวังที่ได้รับมอบหมาย อาจกล่าวได้ว่า ลูกท่านหลานเธอ ส่วนหนึ่งเป็นสตรีที่อยู่เบื้องหลังความสำเร็จของคนหลายคนที่นำมาซึ่งความเจริญรุ่งเรืองยั่งยืนและมั่นคงของชาติตราบจนปัจจุบัน

"เบื้องลึก เบื้องหลัง พระราชประวัติพระเจ้าตากสิน จาก พงศาวดาร ผู้เขียนได้ศึกษาพระราชประวัติพระเจ้าตากสิน โดยเน้นศึกษาจาก เอกสารชั้นต้นที่เป็นพงศาวดาร และเอกสารอื่นๆ เช่น จดหมายเหตุชาวต่างชาติ หรือบันทึกต่างๆ นำมาวิเคราะห์เรียบเรียงออกมา เป็นพระราชประวัติตั้งแต่ประสูติ จนถึงสวรรคต แต่ไม่ใช่ข้อสรุปทั้งหมด และเขียนด้วยภาษาที่เข้าใจง่ายและกระชับ รวมทั้งมีภาคผนวกพิเศษเกี่ยวกับ ปริศนาพระราชประวัติของพะรองค์ท่านว่า ท่านสวรรคตที่ใด และท่านมีสติวิปลา จริงหรือไม่"

"วังสวนดุสิต รัชกาลที่ ๕ โปรดเกล้าฯ ให้สร้างขึ้นในช่วงปลายรัชสมัยดังปรากฏหลักฐานว่ามีพระราชกระแสในชั้นแรกว่า จะทรงสร้างวังสวนดุสิต ว่า “...ฉันจะคิดทำบ้านเปนที่ไปเที่ยวเล่น ...” และเนื่องพระราชวิสัยทัศน์อันกว้างไกล วังสวนดุสิต จึงมิได้เป็นเพียง บ้าน แต่ได้กลายเป็นโครงการสร้าง เมือง ที่เป็นปฐมบทของการพัฒนาเมืองกรุงเทพฯ สมัยใหม่ เป็นรากฐานของความเปลี่ยนแปลงอย่างกว้างขวางทั้งสยามประเทศ ที่ส่งผลสืบเนื่องต่อมาอีกกว่า๑๐๐ ปี ซึ่งผู้เขียนได้รวบรวมสาระสำคัญเกี่ยวกับการสร้างวังสวนดุสิต จากเอกสารชั้นต้น เพื่อให้เข้าใจสถาปัตยกรรม การวางผังเมืองและอีกหลายเรื่อง ทั้งในปัจจุบันและอนาคต พร้อมภาพเก่าที่หาชมไ

"มหาธาตุ สถาปัตยกรรมศักดิ์สิทธิ์แห่งพุทธศาสนา อันมีร่องรอยสืบเนื่องจากพุทธศิลป์ลังกา จนส่งอิทธิพลด้านคติความเชื่อ แนวคิด และรูปแบบการสร้างมหาธาตุสู่ดินแดนไทย ผลงานการศึกษา “มหาธาตุ” ในดินแดนไทยเล่มนี้ เป็นการเปิดประเด็นวิชาการใหม่ด้านประวัติศาสตร์ศิลปะและโบราณคดีหลายประเด็น อาทิเช่น เหตุใดจึงสถาปนามหาธาตุไว้ใจกลางเมือง ความเป็นมหาธาตุในเมืองเกี่ยวข้องอย่างไรกับการสร้างตรีมุขและการประดับเจดีย์ยอดบนตรีมุข นอกจากนี้ ยังกล่าวถึงพัฒนาการของมหาธาตุตั้งแต่ช่วงก่อนพุทธศตวรรษที่ 19 จนถึงยุคสมัยรัตนโกสินทร์ ถือได้ว่าเป็นการรวบรวมและศึกษามหาธาตุในดินแดนไทยไว้ได้อย่างครบถ้วน "

"แหล่งรมณีย์และเภทภัยของคนกรุง สมัยรัชกาลที่ ๕-สงครามโลกครั้งที่ ๒ นำเสนอรูปแบบการใช้ชีวิตยามค่ำคืนของคนกรุงเทพฯ ที่ได้รับอิทธิพลจากวัฒนธรรมตะวันตก สมัยรัชกาลที่ ๕-สงครามโลกครั้งที่ ๒ และการกลายสภาพเป็นเมืองกลางคืน หมายถึงเมืองที่มีความเคลื่อนไหวของคนกลุ่มต่างๆ ในเมืองที่ออกมาทำกิจกรรมยามค่ำคืนนอกบ้านกันมากขึ้น เพราะมีสิ่งอำนวยความสะดวก อาทิ ไฟฟ้า ถนนหนทาง ยวดยานพาหนะ ตลอดจนร้านรวงและสถานที่พักผ่อนหย่อนใจ ที่ส่วนใหญ่เป็นสถานบันเทิงเริงรมย์แบบสมัยใหม่ที่ได้รับอิทธิพลจากตะวันตก"

"มัสยิด สถาปัตยกรรมที่เป็นมากกว่าศาสนสถานแห่งศาสนาอิสลาม แต่มัสยิดยังเป็นศูนย์กลางของชุมชนชาวมุสลิมอีกด้วย ซึ่งหากนับมัสยิดในกรุงเทพฯ แล้วมีมากมายหลายแห่ง มัสยิดเหล่านี้เป็นแหล่งข้อมูลในการศึกษาประวัติศาสตร์ชาวมุสลิมได้เป็นอย่างดี ไม่ว่าจะเป็นวิถีชีวิต ความเป็นอยู่ แนวคิดที่เกี่ยวเนื่องกับพิธีกรรมศาสนา รวมไปถึงรูปแบบสถาปัตยกรรม หนังสือเล่มนี้ เป็นเล่มแรกที่รวบรวมข้อมูลด้านแนวคิด และรูปแบบสถาปัตยกรรมมัสยิดในกรุงเทพมหานครไว้ได้อย่างครบถ้วน โดย ผศ.ดร.อาดิศร์ อิดรีส รักษมณี ผู้เชี่ยวชาญเฉพาะด้านสถาปัตยกรรม อีกทั้งยังเป็นชาวมุสลิมอีกด้วย "

" สำหรับหนทางในการรับใช้ชาติแล้ว ดูเหมือนว่าการเป็น “ทหารอาชีพ” น่าจะเป็นทางเลือกที่ทุกฝ่ายในสังคมให้การยอมรับนับถือ เนื่องจากวิถีชีวิตดังกล่าวถือเป็น “ทางตรง” ของการปกป้องบ้านเมือง หาใช่การไคว้คว้าหาตำแหน่งสูงๆ ในกองทัพเพียงอย่างเดียว และ พล.อ.บัญชร ชวาลศิลป์ ก็ได้มุมานะที่จะเป็นทหารมาตั้งแต่วัยหนุ่ม เขามุ่งมั่นในการเรียนรู้การเป็นทหารตั้งแต่ยังเยาว์ พิสูจน์ได้ชัดเจนจากหนังสือ กว่าจะเป็นนายพล เล่มแรกของท่าน ซึ่งท่านได้บรรยายวิถีของการเป็นทหารมานับแต่แรกเริ่ม มาบัดนี้ท่านได้ขีดเขียนบันทึกขึ้นมาอีกเล่มหนึ่งในชื่อ กว่าจะเป็นนายพล เล่ม ๒ ซึ่งกล่าวถึงวิถีแห่งการเรียนรู้การเป็นทหารของท่านในโรงเร

ผมเห็นภาพเหล่านี้มากมาย...ไล่เรียงทีละภาพ ที่ละเฟรม...เหมือนภาพยนต์ที่ฉายช้า และบางภาพก็แช่นิ่งอยู่นาน บนเส้นทางแห่งความเป็นทหาร ถึงวันนี้อาจกล่าวได้ว่า ผมก้าวเดินมา ถึงจุดอันเป็นความใฝ่ฝันของผู้คนในอาชีพนี้แล้ว ช่อชัยพฤกษ์และดาวทอง บนบ่า เครื่องหมายนายพลทหารบกแห่งกองทัพไทย เมื่อพูดถึงเส้นทางเดินของชีวิตแล้ว อย่าว่าแต่ทหารเลย ทุกผู้คนล้วน ผ่านประสบการณ์ที่แตกต่างหลากหลายกันไป และใครก็มิอาจตีราคาเส้น ทางชีวิตของแต่ละคนว่าใครเหนือกว่าใครได้ เพราะทุกเส้นทางย่อมมีคุณค่า เฉพาะของตัวเองเสมอ เช่นนี้ ทุกชีวิตจึงมีเรื่องราวที่น่าสนใจทั้งสิ้น ผมจึงคิดใคร่ นำเส้นทางเดินของชีวิตตัวเองมาเล่าขานต่อผู้คนบ