ประวัติศาสตร์

ภาษาไทยไม่ได้เกิดขึ้นอย่างลอยๆ ไม่มีที่มาที่ไป แต่เกิดจากการผสมผสานของหลากหลายภาษา และภาษาเขมรโบราณก็เป็นหนึ่งในนั้น หนังสือเล่มนี้จะพาเราร่วมสำรวจที่มาของคำยืมภาษาเขมร ตั้งแต่แรกเริ่มรับภาษามาใช้ ไล่เรียงลำดับพัฒนาการทางภาษา และสืบหาความหมายดั้งเดิมของคำยืมภาษาเขมรที่คนไทยใช้กันจนชิน

เรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารค มีพัฒนาการมาจากเรือในพิธีกรรมสมัยโบราณ ก่อนที่จะกลายเป็นเรือศักดิ์สิทธิ์เมื่อมีการผสมผสานระหว่างวัฒนธรรมท้องถิ่นกับความเชื่อทางศาสนา ผู้เขียนจึงรวบรวมข้อมูลเรือพระราชพิธีและขบวนพยุหยาตราทางชลมารคตั้งแต่สมัยก่อนอยุธยาจนถึงสมัยรัชกาลที่ 9 เพื่อคนไทยจะได้ทำความรู้จักกับหนึ่งในความยิ่งใหญ่อลังการของสถาบันพระมหากษัตริย์ไทยที่หาดูไม่ได้ง่ายๆ ในปัจจุบัน

ว่าด้วยการนำเอาสถาปัตยกรรมที่น่าสนใจของจีนตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบัน มาคลี่ขยายเรื่องราวต่างๆ ไม่ว่าจะเป็นในด้านประวัติความเป็นมา ความหมายที่แฝงอยู่ วิธีคิดของผู้ออกแบบหรือเปรียบเทียบกับแนวคิดสถาปัตยกรรมอื่นๆ ในโลก โดยผู้เขียนซึ่งเป็นสถาปนิกและมีความสนใจในประวัติศาสตร์จีน เพราะสถาปัตยกรรมไม่ใช่แค่อิฐ หิน ปูน ทราย แต่คือบันทึกเล่มใหญ่ที่ส่งผ่านประวัติศาสตร์และอารยธรรมอันยาวนานของชนชาติ

กรุงธนบุรีสถาปนาขึ้นภายใต้ภาวะสงคราม สมเด็จพระเจ้าตากสินรวบรวมผู้คนสร้างเมืองขึ้นใหม่ในพื้นที่เมืองธนบุรี-บางกอกเดิม หลักฐานมากมายระบุว่าพื้นที่ดังกล่าวมีผู้คนอยู่อย่างหนาแน่นมาก่อน ดังนั้นในช่วง 15 ปีของสมัยธนบุรี การซ่อม ปรับปรุงวัดจึงน่าจะเป็นงานช่างสมัยธนบุรี ผู้เขียนจึงสำรวจศิลปกรรมตามวัดต่างๆ ในพื้นที่เพื่อสืบหาร่องรอยรูปแบบศิลปะอันเป็นเอกลักษณ์เฉพาะที่สืบสานความงามศิลปะอยุธยาและส่งต่อให้แก่ศิลปะรัตนโกสินทร์

ตั้งแต่สมัยรัชกาลที่ 5 จนถึงยุคคณะราษฎรมีการเปลี่ยนแปลงในหลายๆ ด้าน ไม่ว่าจะเป็นเรื่องการเมือง เศรษฐกิจ สังคม วัฒนธรรม และความคิด ส่งผลให้ผู้นำรัฐสยามต้องการแสดงอำนาจและความเป็นรัฐสมัยใหม่ หรือความ “ศิวิไลซ์” โดยเลือกแสดงผ่านการจัดงานมหกรรมสาธารณะ ทว่า งานเฉลิมฉลองครั้งใหญ่แต่ละช่วงเวลากลับกลายเป็นการช่วงชิงพื้นที่ทางการเมืองของรัฐในแต่ละยุคสมัยด้วยเช่นเดียวกัน

หลังการปฏิวัติ 2475 คณะราษฎรได้สถาปนาระบอบประชาธิปไตยขึ้นในสยามประเทศ เพื่อคืนอำนาจอธิปไตยสู่ราษฎรผู้เป็นเจ้าของที่แท้จริง ทว่า ผ่านมาเกือบ 90 ปี ไม่มีใครจำได้ว่าสังคมยุคประชาธิปไตยหน้าตาเป็นอย่างไร? ผู้เขียนจึงรื้อฟื้นความทรงจำจากบันทึก หนังสือ เอกสาร และรูปภาพเก่าๆ ค่อยๆ ปะติดปะต่อภาพที่ขาดวิ่นของอดีตและส่งมอบหน้าประวัติศาสตร์ที่มีคุณค่าให้แก่สังคมอีกครั้ง