เมตามอร์โฟซิส
แม้ภาพรวมของงานเขียนจากเมืองอินทรีเหล็กจะค่อนไปในทางมืดหม่น
และเคร่งเครียด หลายเรื่องต้องอาศัยการตีความเพื่อเข้าถึงอรรถรส
และแก่นที่นักเขียนต้องการสื่อ แต่นี่คือความบันเทิงอย่างหนึ่ง
ซึ่งเป็นเสน่ห์ที่นักอ่านหลายท่านชื่นชอบ จึงไม่ใช่เรื่องแปลกใจ
ที่วรรณกรรมของเยอรมนีนั้นได้เข้าไปอยู่ในใจผู้คนทั่วโลกได้
เนื่องเพราะตัวเนื้องานมีความเข้มข้นและลุ่มลึก
หลายครั้งเป็นการสะท้อนภาพสังคมที่มีฉากหลังแห่งความแตกสลาย
และเจ็บปวดจากสงคราม บ้างก็เป็นการเสียดสีเย้ยหยันโชคชะตา
และบางงานก็เจาะลึกเข้าไปในก้นบึ้งของจิตใต้สำนึกมนุษย์