สังคมศาสตร์

สารบัญ : ภาคหนึ่ง การตั้งถิ่นฐานในอินโดจีน - ขอบเขตทางภูมิศาสตร์ - ยุคก่อนประวัติศาสตร์ | ภาคสอง การก่อตรั้งรัฐต่างๆ ในอินโดจีน - ชัยชนะของจีนเหนือพื้นที่สามเหลี่ยมลุ่มแม่น้ำแดง และการก่อตั้งประเทศเวียดนาม - การปลูกผังอารยธรรมอินเดียในอินโดจีน - การขยายตัวของอินเดียในแหลมอินโดจีน -- การขยายตัววลงมาทางใต้ที่อาณาจักรฟูนัน -- การขยายตัวของอินเดียในภาคตะวันออกของแหลมอินโดจีนที่แคว้นจัมปา -- การขยายตัวของอินเดียในตอนกลาง และตอนตะวันตกของแหลมอินโดจีนที่เมืองศรีเกษตรและทวารวดี

จุลสารฉบับนี้ได้รวบรวมบทความตามหัวข้อ : จักรวรรดินิยมทางมนุษยวิทยา ฝิ่นกับก๊กมินตั๋งในเมืองไทย ความขัดกันของการพัฒนา ฝิ่นกับก๊กมินตั๋งในเมืองไทย ความขัดกันของการพัฒนาในเอเชียอาคเนย์ หม้อบ้านเชียง ขบถนักศึกษา นักศึกษากับการเมืองไทย ไทยกับฝรั่งเศสในศตวรรษ 19 ประวัติหนังสือพิมพ์ไทย บางชันกับกรุงเทพฯ : ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นกับประวัติศาสตร์ข้ามชาติ

ประวัติศาสตร์ในฐานะที่เป็นศาสตร์แขนงหนึ่งย่อมศึกษาข้อเท็จจริงหลากหลายในอดีตและนำมาเชื่อมโยงกันและกัน เราจะมองดูประวัติศาสตร์ในภาพรวมและสามารถสรุปได้หรือไม่ว่ามันมีระบบหรือมีหลักการอะไรอยู่เบื้องหลังหรือไม่ มันมีพัฒนาการหรือไม่ มีกฎเกณฑ์อะไรบ้างไหม? เหมือนที่นักวิทยาศาสตร์มักสนใจศึกษา กฎธรรมชาติ กฎฟิสิกส์ กฎอิเลคโทรนิคส์ ประวัติศาสตร์มีกฎเกณฑ์อะไรไหม?

หนังสือเล่มนี้เป็นตำราที่ได้รับรางวัลขั้นดีมากจากโครงการส่งเสริมการสร้างตำรามหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์ ผู้เขียนได้นำเสนอบทวิเคราะห์บทสนทนา 3 บทของเพลโต อันประกอบด้วย ยูไธโฟร อโพโลจี และ ไครโต โดยให้ความสำคัญว่าเป็น “ปรัชญาการเมืองเบื้องต้น” ทั้งนี้เพื่อเป็นการปูพื้นสำหรับการศึกษาวิชาปรัชญาการเมืองตามแบบที่ควรจะเป็นทั้งในแง่วิธีการการศึกษาและการให้ความสำคัญกับปัญหาหลัก ถึงแม้ว่าบทสนทนาของเพลโตชุดังกล่าวนี้จะได้มีการถ่ายทอดเป็นภาษาไทยจนพอเป็นที่รู้จักบ้าง แต่ส่วนใหญ่แล้ว การศึกษาถึงความหมายของบทสนทนาเหล่านี้ ให้นอกเหนือไปจากการอ่านเอาความหมายตามตัวอักษรโดยเฉพาะอย่างยิ่งการตีความในทางการเมืองให้กว้

"หนังสือเล่มนี้มีประโยชน์อย่างยิ่งสำหรับการศึกษาในประเทศเรา ยิ่งในสมัยการเมืองรอบบ้านกำลังสับสน สมัยที่มีความพยายามอย่างหนักเรื่องสมาคมอาเซียน สมัยที่พรมแดนอินโดจีนความสำคัญมหาศาลต่อนโยบายของรัฐบาล สมัยที่มีความต้องการความรู้และความเข้าใจสำหรับการดำรงชีวิตในปัจจุบัน หนังสือเล่มนี้จะมีส่วนช่วยให้เราเข้าใจสิ่งต่าง ๆ เหล่านั้นได้ดีขึ้น"

บทความขนาดสั้น ที่สามารถนำความเข้าใจภาพกว้าง สู่เบื้องลึกเบื้องหลังของการเดินทางของโปรตุเกสสู่เอเชียตะวันออกเฉียงใต้ จากหนังสือเล่มสำคัญที่สุดเล่มหนึ่งในการศึกษาประวัติศาสตร์เอเชียตะวันออกเฉียงใต้เล่ม

"แผ่นดินอาหรับ ประวัติศาสตร์และความเปลี่ยนแปลง" เล่มนี้ จะพาคุณผู้อ่านไปเรียนรู้เรื่องราวของกลุ่มชนอาหรับ จากจุดเริ่มของชาวทะเลทรายผ่าน "วิถีแห่งเบดูอิน" กระทั่งศรัทธาในศาสนาอิสลามได้หยั่งรากลึกจนก่อกำเนิด "จักรวรรดิอิสลาม" จนก่อเกิดอิสลามอันเกรียงไกร รวมไปถึงความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในช่วงสงครามโลกทั้งสองครั้งขีดแบ่งแผ่นดินจนเป็น "ชาติรัฐ" ในปัจจุบัน ประวัติศาสตร์ความเป็นอาหรับ และแผ่นดินอาหรับที่ครั้งหนึ่งนั้น อคติที่ชาวโลกมีต่อพวกเขาดูจะมืดมนจนบางครั้งเราก็ลืมไปว่า พวกเขาคือชนที่สร้างสรรค์ "อารยธรรม" อันดีงานเอาไว้ในโลกนี้มากมาย!

ประวัติศาสตร์ลาวของมาร์ติน สจ๊วต ฟอกซ์ ผู้เชี่ยวชาญเรื่องลาว จากมหาวิทยาควีนแลนด์ ประเทศออสเตรเลีย เสนอภาพลาว 6 ศตวรรษ ตั้งแต่ก่อตั้งอาณาจักรล้านช้างจนถึงสาธารณรัฐประชาธิปไตยประชาชนลาว ประวัติศาสตร์ของลาว แสดงให้เห็น พลังการต่อสู้เพื่อสลัดพ้นการรุกราน การครอบงำของเพื่อนบ้านในภูมิภาค และมหาอำนาจฝรั่งเศส และสหรัฐอเมริกา พลังชาตินิยมในการสร้างเอกราช และเอกภาพ ท่ามกลางความหลากหลายทางชาติพันธุ์และกลุ่มผลประโยชน์ มาร์ติน สจ๊วต ฟอกซ์ ใช้ชีวิตอยู่ในลาวนานพอควร ได้พบได้เห็นได้ฟังเรื่องเล่า จากคนร่วมสมัยเกี่ยวกับเหตุการณ์ที่ผ่านมาในอดีตของลาว ได้อ่านเอกสารทั้งของทางราชการลาว และของฝ่ายมหาอำนาจฝรั่งเศ

สารบัญ อาทิ บทที่ 2 การฟื้นฟูศิลปวิทยา | บทที่ 5 การปฏิรูปศาสนา | บทที่ 6 การต่อต้านการปฏิรูปศาสนา | บทที่ 8 สงครามศาสนาในฝรั่งเศส | บทที่ 10 การสงครามสามสิบปี | บทที่ 18 สงครามชิงราชสมบัติโปแลนด์และออสเตรีย | บทที่ 19 พระเจ้าเฟรเดอริกมหาราช และสงคราม 7 ปี | บทที่ 20 ราชาธิปไตยแบบทรงภูมิธรรม | บทที่ 22 บทสรุป

สารบัญ อาทิ : บทที่ 1 ปรัชญาประวัติศาสตร์ - ประวัติศาสตร์คืออะไร - สำนักและขอบเขตของประวัติศาสตร์ - วิธีการทางประวัติศาสตร์ | บทที่ 2 จารึก - ความหมาย - ข้อจำกัดในการศึกษาจารึกในฐานะงานเขียนทางประวัติศาสตร์ -- การประเมินคุณค่าของจารึกในฐานะเป็นเอกสารชั้นต้น | บทที่ 3 ตำนาน - ความหมาย - เนื้อหาของตำนาน - ปรัชญาประวัติศาสตร์ในตำนาน | บทที่ 4 พงศาวดาร - ความหมาย - การจำแนกพระราชพงศาวดาร - ปรัชญาประวัติศาสตร์ในการเขียนพงศาวดาร | สรุป