ประวัติศาสตร์

รวบรวมประวัติความเป็นมาของสถานที่ต่าง ๆ ครอบคลุมทั้งถนนหนทาง คลอง สะพาน ท่า วัด ฯลฯ ที่สำคัญทั่วกรุงเทพมหานครจำนวนกว่าร้อยแห่งและเรียบเรียงไว้อย่างย่อและง่ายต่อการศึกษาเสมือนได้ช่วยจดจารความเป็นมาของ "ชื่อบ้านนามเมือง" ไว้เป็นหลักฐานอีกทางหนึ่ง

การจะเข้าถึงความเป็นจีนและเข้าใจวัฒนธรรมจีนได้ชัดเจน ต้องอาศัยความรู้เรื่องแซ่และระบบตระกูลแซ่เป็นปฐมฐาน นำไปสู่ความเข้าใจเรื่องชื่อและวัฒนธรรมจีนด้านอื่นอีกสารพัด หากปราศจากความรู้เรื่องนี้เป็นพื้นฐานแล้วจะไม่สามารถเข้าใจจีนได้ลึกซึ้งพอ

ว่าด้วยวัฒนธรรม, รัฐ และรูปการจิตสำนึก สาระสำคัญที่สุดที่นิธิเพียรพยายามศึกษา และเสนอครั้งแล้วครั้งเล่า ให้หันมามองรากเหง้าของสังคมวัฒนธรรมไทย และมองตะวันตกให้น้อยลง

รัชกาลที่ 5 มีพระราชโอรส พระราชธิดาจำนวนมาก หลายพระองค์มีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์ แต่ยังมีอีกหลายพระองค์ที่ยังไม่ถูกกล่าวถึงมากนัก หนังสือเล่มนี้รวบรวมพระประวัติของเหล่าเจ้าฟ้าเจ้าชายผู้มีส่วนสำคัญในการอภิวัฒน์สยามให้ทัดเทียมตะวันตก ซึ่งมีรายละเอียดลึก รอบคอบ และชวนให้ศึกษาต่อด้านการพัฒนาประเทศของไทย

ข้อมูลใหม่! จากเอกสารไทย-ฝรั่งเศส สมัยพระนารายณ์ ซึ่งผู้เขียนค้นคว้าจาดหอสมุดปารีส พร้อมภาพถ่ายเก่าที่หาดูได้ยาก โดยเฉพาะผังป้อมที่บางกอกที่ฝรั่งเศสเข้ามาสร้างในสมัยสมเด็จพระนารายณ์

เอกสารสำคัญ บันทึกเหตุการณ์ตั้งแต่รัชกาลที่ 4 ทรงเริ่มประชวรจนถึงวันสวรรต ทำให้เราได้รู้ว่าเหตุการณ์ในช่วงคับขันที่สุด ว่าพระมหากษัตริย์ไทยพระองค์นี้ทรงเตรียมจัดการบ้านเมืองและ “ครองครัว” อย่างไร และการเป็นพระมหากษัตริย์ที่ “บวชเรียน” นานถึง 27 ปีนั้น ทรงจัดการกับ “ความตาย” ของพระองค์ได้วิเศษอย่างไร

ศึกษางานศิลปกรรมในสมัยรัชกาลที่ 3 ยุคสมัยที่มีการสร้างและบูรณปฏิสังขรณ์วัดอารามมากที่สุดในสมัยรัตนโกสินทร์ ด้วยพระราชศรัทธาต่อพระพุทธศาสนาในองค์พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัวเป็นสำคัญ สมดังพระราชศรัทธาประการหนึ่งที่มักกล่าวกันเสมอมาว่า ต้องการสร้างวัดวาอารามให้เหมือนเมื่อครั้งบ้านเมืองยังดี คือในสมัยอยุธยา

ภาษาไม่ใช่แค่เรื่องของการสื่อสารเนื้อหาในภาษาเท่านั้น แต่ความหมายเชิงสัญลักษณ์ของภาษามีอิทธิพลทางวัฒนธรรมและอำนาจอย่างมหาศาล

สามัญชนในหลังฉากประวัติศาสตร์อันยิ่งใหญ่ ที่ไม่มีใครพูดถึงกับมุมมองที่แตกต่างต่อบุคคลสำคัญในประวัติศาสตร์

การเมืองเบื้องหลัง 3 เมกะโปรเจ็กต์ สมัยรัชกาลที่ 5 ไม่ว่าจะเป็นเรื่อง ทางรถไฟเชื่อมไปจีน แต่ก็หยุดชะงักไปเสียก่อน   การทำแผนที่ที่เกี่ยวข้องกับการเมืองระหว่างประเทศ และการเมืองในช่วงที่จักรวรรดินิยมกำลังสยายปีกมาทางเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ ลาว เขมร เวียดนาม ไทย พร้อมภาพเก่าอายุร้อยกว่าปีจากเอกสารยุโรป