โขน, คาราบาว, น้ำเน่าและหนังไทย พ.2
ว่าด้วยเรื่องราวเกี่ยวกับวรรณกรรมและบันเทิงไทยเป็นหลัก วิพากษ์วิจารณ์และวิเคราะห์สังคมไทยผ่านงานวรรณกรรม เพลง และหนังไทยด้วยกลวิธีการเขียนที่เรียบง่าย แต่ลุ่มลึก ตามสไตล์ที่เรารู้จักอาจารย์นิธิเป็นอย่างดี
ว่าด้วยเรื่องราวเกี่ยวกับวรรณกรรมและบันเทิงไทยเป็นหลัก วิพากษ์วิจารณ์และวิเคราะห์สังคมไทยผ่านงานวรรณกรรม เพลง และหนังไทยด้วยกลวิธีการเขียนที่เรียบง่าย แต่ลุ่มลึก ตามสไตล์ที่เรารู้จักอาจารย์นิธิเป็นอย่างดี
ประวัติศาสตร์การสงครามในประวัติศาสตร์ไทย-เขมร ตั้งแต่สมัยก่อนกรุงศรีอยุธยาจนถึงสมัยกรุงรัตนโกสินทร์ จากหลักฐานทั้งเอกสารไทยและเขมร รวมทั้งหลักฐานทางประวัติศาสตร์อื่นๆ ที่เกี่ยวข้อง เพื่อความเข้าใจในบริบทและที่มาของสงคราม โดยเฉพาะมุมมองทัศนคติของชาวกัมพูชาที่มีต่อสงครามในประวัติศาสตร์
บทความเหล่านี้จะช่วยสะท้อนให้เห็นถึงทัศนคติและมุมมองของกัมพูชาที่มีต่อไทยในประวัติศาสตร์ไทย-กัมพูชา เพื่อความเข้าใจกันและกันฉันท์เพื่อนบ้านและเครือญาติอุษาคเนย์
รวบรวมประวัติความเป็นมาของสถานที่ต่าง ๆ ครอบคลุมทั้งถนนหนทาง คลอง สะพาน ท่า วัด ฯลฯ ที่สำคัญทั่วกรุงเทพมหานครจำนวนกว่าร้อยแห่งและเรียบเรียงไว้อย่างย่อและง่ายต่อการศึกษาเสมือนได้ช่วยจดจารความเป็นมาของ "ชื่อบ้านนามเมือง" ไว้เป็นหลักฐานอีกทางหนึ่ง
การจะเข้าถึงความเป็นจีนและเข้าใจวัฒนธรรมจีนได้ชัดเจน ต้องอาศัยความรู้เรื่องแซ่และระบบตระกูลแซ่เป็นปฐมฐาน นำไปสู่ความเข้าใจเรื่องชื่อและวัฒนธรรมจีนด้านอื่นอีกสารพัด หากปราศจากความรู้เรื่องนี้เป็นพื้นฐานแล้วจะไม่สามารถเข้าใจจีนได้ลึกซึ้งพอ
ว่าด้วยวัฒนธรรม, รัฐ และรูปการจิตสำนึก สาระสำคัญที่สุดที่นิธิเพียรพยายามศึกษา และเสนอครั้งแล้วครั้งเล่า ให้หันมามองรากเหง้าของสังคมวัฒนธรรมไทย และมองตะวันตกให้น้อยลง
รัชกาลที่ 5 มีพระราชโอรส พระราชธิดาจำนวนมาก หลายพระองค์มีชื่อเสียงในประวัติศาสตร์ แต่ยังมีอีกหลายพระองค์ที่ยังไม่ถูกกล่าวถึงมากนัก หนังสือเล่มนี้รวบรวมพระประวัติของเหล่าเจ้าฟ้าเจ้าชายผู้มีส่วนสำคัญในการอภิวัฒน์สยามให้ทัดเทียมตะวันตก ซึ่งมีรายละเอียดลึก รอบคอบ และชวนให้ศึกษาต่อด้านการพัฒนาประเทศของไทย
ข้อมูลใหม่! จากเอกสารไทย-ฝรั่งเศส สมัยพระนารายณ์ ซึ่งผู้เขียนค้นคว้าจาดหอสมุดปารีส พร้อมภาพถ่ายเก่าที่หาดูได้ยาก โดยเฉพาะผังป้อมที่บางกอกที่ฝรั่งเศสเข้ามาสร้างในสมัยสมเด็จพระนารายณ์
เอกสารสำคัญ บันทึกเหตุการณ์ตั้งแต่รัชกาลที่ 4 ทรงเริ่มประชวรจนถึงวันสวรรต ทำให้เราได้รู้ว่าเหตุการณ์ในช่วงคับขันที่สุด ว่าพระมหากษัตริย์ไทยพระองค์นี้ทรงเตรียมจัดการบ้านเมืองและ “ครองครัว” อย่างไร และการเป็นพระมหากษัตริย์ที่ “บวชเรียน” นานถึง 27 ปีนั้น ทรงจัดการกับ “ความตาย” ของพระองค์ได้วิเศษอย่างไร